Czesne za żłobek, przedszkole, czy szkołę – jak wygląda sytuacja prawna w dobie koronawirusa?
Czesne za żłobek, przedszkole, czy szkołę spędza sen z powiek wielu osobom, których dotknęła sytuacja ekonomiczna związana z wybuchem epidemii koronawirusa. Wielu rodziców zastanawia się, czy mają obowiązek opłacania czesnego w takiej wysokości, jak to robili dotychczas. Zaś osoby prowadzące żłobki, przedszkola i szkoły mierzą się z presją obniżenia lub całkowitego wyeliminowania opłat.
Czesne za żłobek, przedszkole, czy szkołę, czyli placówki, do których dzieci uczęszczały przed epidemią, jest jedną z kwestii najczęściej poruszanych w rozmowach z moimi klientami. Niestety, należy pamiętać, że w obecnej sytuacji nie jest możliwe udzielenie jednej, precyzyjnej odpowiedzi, która miałaby zastosowanie do każdej sytuacji i każdą z umów należy analizować indywidualnie. Chociażby w zakresie zasad określających płatność czynszu i jego części składowych, takich jak wyżywienie, czy zajęcia dodatkowe.
Jakie przepisy prawa mogą pomóc w uregulowaniu obecnej sytuacji związanej z koniecznością zapłaty czesnego za żłobek, przedszkole, czy szkołę?
Wskazuje się, iż obecną sytuację można by oceniać przez pryzmat art. 495 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi (podnosi się, że taką okolicznością może być wybuch epidemii) to strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego. A jeżeli już takie świadczenie otrzymała (w tym wypadku czesne), to zobowiązana jest do zwrotu tej kwoty według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
Przepis ten odnosi się również do sytuacji, w której to świadczenie jednej ze stron stało się niemożliwe tylko częściowo (np. przedszkole nie zapewnia dzieciom opieki, ale prowadzi zajęcia dodatkowe online). I wtedy ta strona traci prawo do odpowiedniej części świadczenia wzajemnego, czyli czesnego. Przepis zakłada też prawo odstąpienia od umowy przysługujące drugiej stronie, w tym wypadku rodzicom. W sytuacji, gdy wykonanie częściowe nie miałoby dla rodziców znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez tę stronę cel umowy, wiadomy stronie, której świadczenie stało się częściowo niemożliwe. Pamiętajmy jednak, że część placówek świadczy usługi zdalnie w różnych wariantach i to też powinno być brane pod uwagę przy stosowaniu wskazanego przepisu.
Istnieje jednak pewne ryzyko
Zero-jedynkowe analizowanie obecnej sytuacji pod kątem wskazanego przepisu mogłoby teoretycznie doprowadzić do masowego odstępowania od umów zawartych z placówkami, do których dotychczas uczęszczały dzieci. Warto w tej sytuacji pamiętać, że dzieci kiedyś do żłobków, przedszkoli i szkół wrócą i wtedy obu stronom będzie zależeć na tym, żeby jednak dotychczasowe umowy nadal obowiązywały.
Rebus sic stantibus – czy ten przepis prawa cywilnego mógłby znaleźć zastosowanie w kwestii rozwiązania problemu z zapłatą czesnego?
Wskazany przepis kodeksu cywilnego, art. 3571, reguluje sytuację, w której:
z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy.
W takiej sytuacji sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami współżycia społecznego.
Ten przepis daję podstawę do przeprowadzenia już przedsądowych negocjacji związanych z obniżeniem czesnego za żłobek, przedszkole, czy szkołę.
Warto negocjować
Jeśli potrzebują Państwo pomocy w dokonaniu analizy Państwa umowy z placówką dotychczas sprawującą opiekę nad Waszym dzieckiem, w sporządzeniu pisma z wnioskiem o obniżenie czesnego do żłobka, przedszkola, czy szkoły lub w procesie negocjacji, to zapraszam do kontaktu z Kancelarią.
Warto spróbować pozasądowych metod rozstrzygnięcia konfliktów, które powstały w związku z koniecznością zapłaty pełnych kwoty czesnego. W obecnej sytuacji należy pamiętać, że w tym momencie najważniejsze jest renegocjowanie warunków, ale również myślenie o tym, z jaką sytuacją wszyscy zmierzymy się po ,,powrocie do normalności”, kiedy dzieci powrócą do żłobków, przedszkoli i szkół.