Problematyczna hipoteka na nieruchomości – jak podzielić majątek wspólny
Problematyczna hipoteka na nieruchomości wspólnej małżonków – tym tematem zajął się Sąd Najwyższy w lipcu bieżącego roku.
W tym tygodniu pozostajemy w temacie ważnych orzeczeń Sądu Najwyższego wydanych w ostatnich tygodniach. Tydzień temu wyjaśniałam, w jakiej sytuacji wnuk nie będzie mógł domagać się zachowku po babci lub dziadku. Dzisiaj przeniesiemy się w trochę inną strefę stosunków rodzinnych. A mianowicie w rozliczenia finansowe pomiędzy byłymi małżonkami.
Podział majątku wspólnego a problem z hipoteką
W lipcu tego roku Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której stwierdził, iż w sprawie o podział majątku wspólnego małżonków, obejmującego nieruchomość obciążoną hipoteką zabezpieczającą udzielony małżonkom kredyt bankowy, sąd – przyznając tę nieruchomość na własność jednego z nich – ustala jej wartość z pominięciem wartości obciążenia hipotecznego, chyba że zachodzą istotne powody przemawiające za jego uwzględnieniem.
Orzecznictwo w tej kwestii nie było dotychczas jednolite. Część sądów uważała, że sąd, przydzielając nieruchomość z hipoteką jednemu z byłych małżonków, powinien zmniejszyć wartość tej nieruchomości o obciążenie hipoteczne. Przeciwne stanowisko zakładało jednak, że sąd w takim podziale nie powinien uwzględniać hipoteki. Najnowsza uchwała Sądu Najwyższego rozwiewa dotychczasowe wątpliwości.
Co to oznacza w praktyce?
Krótko mówiąc – podział majątku wspólnego małżonków nie obejmuje długów. Małżonek otrzymujący po rozwodzie nieruchomość z hipoteką ,,bierze” tę nieruchomość po wartości niepomniejszonej o wartość hipoteki. Oboje byli małżonkowie pozostają stronami umowy kredytowej i są w dalszym ciągu dłużnikami banku. A ten może dochodzić spłaty od każdego z nich. Gdy spłaty dokona jeden z małżonków, to może jedynie dochodzić w przyszłości połowy spłaconej wartości od drugiego małżonka (jest to tzw. regres między dłużnikami solidarnymi). Czyli de facto problematyczna hipoteka na nieruchomości nadal pozostaje problematyczna.
Oczywiście ostatnie zdanie wskazanej uchwały pozostawia pewną furtkę, która pozwala na uwzględnienie obciążenia hipotecznego przy ustalaniu wartości nieruchomości. Jednakże ,,istotne powody” przemawiające za uwzględnieniem wysokości zadłużenia zostały pozostawione ocenie sądów orzekających w sprawach o podział majątku wspólnego małżonków.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2019 r., sygn. akt III CZP 14/19