Ustawowa wspólność majątkowa a majątki osobiste małżonków – to warto wiedzieć już przed ślubem
Ustawowa wspólność majątkowa, majątki osobiste małżonków – gdzieś już to słyszeliście? Kwestia stosunków majątkowych wypłynęła w czasie przygotowań do Waszego ślubu? Ale do końca nie wiecie, jak się za to zabrać? Intercyza brzmi groźnie? W tym intensywnym czasie przygotować zapewne dopadają Was wątpliwości związane z prawnymi zawiłościami.
Kilka miesięcy temu opisywałam na blogu zmiany, jakie zachodzą w sytuacji prawnej nowożeńców. Jedną z głównych zmian jest zmiana w kwestiach finansowych. Co to dokładnie oznacza? Oznacza to tyle, że zawarcie związku małżeńskiego powoduje powstanie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami. W dzisiejszym artykule opisuję, czym takie stosunki się charakteryzują. I jak to właściwie w praktyce wygląda.
Generalna zasada – wspólność majątkowa małżeńska
Co do zasady z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje pomiędzy nowożeńcami wspólność majątkowa małżeńska. Obejmuje ona wszystkie przedmioty, które małżonkowie nabyli w czasie trwania tej wspólności.
Pozostałe przedmioty (czyli, np. te nabyte przed ślubem – o tym bardziej szczegółowo przeczytasz w dalszej części artykułu) tworzą, tzw. majątki osobiste każdego z małżonków.
W konsekwencji z chwilą zawarcia związku małżeńskiego tworzą się 3 odrębne masy majątkowe:
- majątek wspólny małżonków
- majątek osobisty żony
- majątek osobisty męża
Majątek wspólny, majątki osobiste małżonków – jak się w tym odnaleźć?
Do majątku wspólnego małżonków należą w szczególności:
- pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków
- dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.2))
Co należy do majątków osobistych małżonków?
Najważniejszą zasadą jest, że wszystkie przedmioty, które nie są objęte wspólnością majątkową, należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do tej grupy należą:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił
- prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy
- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej
Jeśli przed ślubem nie podejmiecie żadnych kroków prawnych, to Wasze małżeńskie stosunki majątkowe będą wyglądały właśnie w taki sposób.
Pamiętajcie jednak, że to Wy decydujecie o tym, jak ma wyglądać Wasza sfera majątkowa i warto pomyśleć o tym już w trakcie przygotować ślubnych. Dlaczego? Bo już w tym momencie możecie umownie:
- rozszerzyć lub ograniczyć wspólność majątkową
- ustanowić rozdzielność majątkową
- ustanowić rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków